اندیشه وران

آشنایی تخصصی با سوره های قرآن کریم در 5 محور «تفسیر»،«تدبّر»، «روایت»، «مصداق»،«احکام»

اندیشه وران

آشنایی تخصصی با سوره های قرآن کریم در 5 محور «تفسیر»،«تدبّر»، «روایت»، «مصداق»،«احکام»

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم‏
«اندیشه وران، وبلاگ تخصصی قرآن کریم»
«آشنایی با سوره های قرآن کریم»
آشنایی تخصصی اندیشه وران جامعه (اعم از حوزوی، دانشگاهی، علاقه مندان و فعالان قرآنی) با سوره های قرآن کریم در 5 محور:
«تفسیر»،«تدبر»،«مصداق»،«روایت»،«احکام»

۱۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «معصومان» ثبت شده است


1⃣ نخستین ثمره پناه بردن به خدا این است که

انسان از شرّ وسوسه های پنهان جنّ و اِنس نجات می یابد:


«قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ... مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ ... مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ» (ناس، 6ـ1)
بگو: پناه مى ‏برم به پروردگار مردم ... از شرّ وسوسه گر بسیار پنهان شونده ... خواه از جنّ باشد یا از انسان.


2⃣ دومین ثمره پناه بردن به خدا این است که

انسان از شرّ تمامی مخلوقات، به ویژه تاریکی ها، جادوگران و حسودان در امان می ماند:


«قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ * مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ * وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ * وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِی الْعُقَدِ * وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ» (فلق، 5ـ1)
بگو: پناه مى ‏برم به پروردگار سپیده صبح، از شرّ تمام آنچه آفریده است و از شرّ هر ظلمت زای احاطه کننده ای آنگاه که داخل شود و از شرّ جادوگرانی که در گره‏ های جادو مى‏ دمند و از شرّ هر حسودى آنگاه که حسد ورزد.


3⃣ ثمره سوم پناه بردن به خدا این است که

خدا انسان را به نیکوترین پرورش می پروراند

و او را تحت سرپرستی ولیّ از اولیاء خود قرار می دهد

و به مقامات عالیه می رساند:


همسر عِمران، پس از آنکه دخترش «مریم» را نذرِ خدا کرد،

او را به پناه خدا سپرد و گفت:


«إِنِّی أُعیذُها بِکَ وَ ذُرِّیَّتَها مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ» (آل عمران، 36)
پرودگارا، او و فرزندانش را از شیطان رانده شده، در پناه تو قرار مى‏ دهم.


خدای سبحان در پاسخ به نذر مادر مریم (سلام الله علیها) و دعای او فرمود:


«فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَ کَفَّلَهَا زَکَرِیَّا» (آل عمران، 37)
خداوند، او [مریم‏] را به طرز نیکویى پذیرفت؛ و به طرز شایسته اى، (نهال وجود) او را رویانید (و پرورش داد) و کفالت او را به «زکریا» سپرد.


این آیه شریفه حاکی است که خدای تعالی

هم نذر مادر مریم (سلام الله علیها) را پذیرفت
و هم دعای او را در حقّ دخترش به بهترین وجه اجابت فرمود؛
به این معنا که خودِ خدا مریم (سلام الله علیها) را به بهترین شکل پرورش داد
و زکریای نبی (علیه السلام) را کفیل و سرپرست او قرار داد.


💠 این توجه ویژه خدای سبحان نسبت به مریم مقدس (سلام الله علیها)
نه تنها او را از شیطان رانده شده در پناه خدا قرار داد،

بلکه او را به مقامات عالیه و درجات ویژه ای رساند.


حضرت مریم (سلام الله علیها) به چنان مقامی دست یافته بود

که فرشتگان الهی با او به سخن می پرداختند

و بشارت های الهی را به وی تقدیم می کردند:


«وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمینَ * یا مَرْیَمُ اقْنُتی‏ لِرَبِّکِ وَ اسْجُدی وَ ارْکَعی‏ مَعَ الرَّاکِعینَ» (آل عمران، 43ـ42)

و هنگامى که فرشتگان گفتند: اى مریم! خدا تو را برگزیده و پاک ساخته و بر تمام زنان جهان، برترى داده است. اى مریم! (به شکرانه این نعمت) براى پروردگار خود، خضوع کن و سجده بجا آور و با رکوع ‏کنندگان، رکوع کن!



ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

کانال تلگرامی ما:

https://telegram.me/andishe_varan

جهت ورود مستقیم به کانال «اندیشه وران، ابتدا روی  @andishe_varan  کلیک زیر کنید:

سپس روی گزینه    کلیک کنید.

به جمع اندیشه وران، خوش آمدید...


  • علیرضا محمدپور گرجی

همانگونه که در دو بخش پیشین بیان شد،

در قرآن کریم مواردی یاد شده است که اولیاء الهی و انسان های کامل

هنگام مواجهه با شُرور و خطرات،

به خدای تعالی پناه بردند یا فرمان یافتند که به او پناهنده شوند.


در دو بخش گذشته،
پیرامون این مطلب که اولیاء خدا و بندگان شایسته الهی
از شرّ شیطان و وسوسه های شیطانی به خدا پناه بردند،
چهار نمونه ذکر شد.

و اینک، ادامه مباحث:

ب) مواردی که اولیاء خدا و بندگان شایسته الهی فرمان گرفتند از شرّ شیطان و وسوسه های شیطانی به خدا پناه ببرند:

این موارد، تنها شامل پیامبر اکرم (صلّ الله علیه و آله) می شود.

با توجه به آیات قرآن کریم، آن حضرت (صلّ الله علیه و آله)
در سه مورد از خدای سبحان فرمان گرفت که از شرّ شیطان و وسوسه های شیطانی به او پناه ببرد:

1و2. سوره «اعراف»، آیه 200 و سوره «فصّلت»، آیه 36:

«وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ»

و هرگاه وسوسه‏ اى از شیطان به تو رسد، به خدا پناه بر؛ که او شنونده و داناست.

3. سوره «نحل» آیه، 98:

«فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ»

هنگامى که قرآن مى‏ خوانى، از شرّ شیطان مطرود، به خدا پناه بر.


ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ


همراه شماییم:

https://telegram.me/andishe_varan


جهت ورود مستقیم به کانال «اندیشه وران، ابتدا روی  @andishe_varan  کلیک زیر کنید:

سپس روی گزینه    کلیک کنید.

به جمع اندیشه وران، خوش آمدید...


  • علیرضا محمدپور گرجی


مواردی را در قرآن کریم یاد می کردیم که اولیاء الهی و انسان های کامل

هنگام مواجهه با شُرور و خطرات،

به خدای تعالی پناه بردند یا فرمان یافتند که به او پناهنده شوند.


دو مورد بیان شد، و اینک بقیه موارد:

3⃣ نمونه سوم، حضرت مریم (سلام الله علیها)
مریم مقدس (سلام الله علیها) زن بسیار پرهیزکار، عابد و برگزیده خدا بود.

او کسی بود که فرشتگان الهی با او سخن می گفتند.


آن حضرت چنان به درگاه الهی تقرّب یافته بود که در محراب عبادت،

رزق ویژه ای از سوی خدای سبحان برایش مهیّا می شد.


روزی که در عبادتگاه خود مشغول راز و نیاز با پروردگار عالَم بود،

مأمور خدا، «روح»، به صورت یک بشر کامل و بی نقص بر او وارد شد.


در این هنگام، حضرت مریم (سلام الله علیها) که از مأموریت الهی او اطلاع نداشت،

«به خدا پناه برد»، سپس مأمور خدا با بیان الهی خود، دلهره او را تسکین بخشید:


«وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ مَرْیَمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِها مَکاناً شَرْقِیًّا * فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجاباً فَأَرْسَلْنا إِلَیْها رُوحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِیًّا * قالَتْ إِنِّی أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْکَ إِنْ کُنْتَ تَقِیًّا» (مریم،18ـ16)


و در این کتاب (آسمانى)، مریم را یاد کن، آن هنگام که از خانواده‏اش جدا شد و در ناحیه شرقى (بیت المقدس) قرار گرفت و میان خود و آنان حجابى افکند (تا خلوتگاهش از هر نظر براى عبادت آماده باشد). در این هنگام، ما روح خود را بسوى او فرستادیم و او در شکل انسانى بى‏عیب و نقص، بر مریم ظاهر شد. او (سخت ترسید و) گفت: «من از تو، به خداى رحمان پناه مى‏برم اگر پرهیزگارى.


4⃣ نمونه چهارم، پیامبر اکرم (صلّ الله علیه و آله)
خدای سبحان در قرآن کریم، چهار مرتبه از پناه بردن پیامبر اعظم (صلّ الله علیه و آله) به خدا،

به عنوان یک «سیره همیشگی» یاد کرده است.


این چهار مورد، خود به دو دسته تقسیم می شود:


الف) در سه مورد، فعل امر «قُلْ» و فعل مضارع «أَعُوذُ» بکار رفته است:
فعل مضارع «أَعُوذُ» بر پناه بردن مستمر و دائمی دلالت دارد و فعل امر «قُلْ»، به معنای «بگو»، برای بازگو کردن این سیره همیشگی است:


1. «وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطینِ*وَ أَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَنْ یَحْضُرُونِ» (مؤمنون، 98ـ97)
و بگو: «پروردگارا! از وسوسه‏ هاى شیاطین به تو پناه مى‏برم! و از اینکه آنان نزد من حاضر شوند (نیز) ـ اى پروردگار من ـ به تو پناه مى ‏برم!


2. قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ...» (ناس، 1)
بگو: پناه مى ‏برم به پروردگار مردم ... .


3. قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الفَلَقِ ...» (فلق، 1)
بگو: پناه مى ‏برم به پروردگار سپیده دم ... .


ب) در یک مورد، پیامبر خدا (صلّ الله علیه و آله) ابتدا بیان می کند که برای او غیر از خدا پناهی نیست، سپس پناهندگی همیشگی خود به خدا را مطرح می کند:


4. «قُلْ إِنِّی لَنْ یُجیرَنی‏ مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَ لَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً»  (جنّ، 22)
بگو: بى‏ تردید هرگز کسى مرا در برابر خدا پناه نمى‏ دهد، و هرگز جز او پناهگاهى نمى ‏یابم‏.


عبارت «لَنْ أَجِدَ»، به معنای «هرگز نمی یابم»،

حاکی از سیره همیشگی پیامبر اکرم (صلّ الله علیه و آله) در پناه بردن به خداست.


لطفاً با ادامه این بحث، در بخش های بعدی همراه باشید ...


ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

در کانال تلگرامی «اندیشه وران» نیز همراه شما هستیم:

https://telegram.me/andishe_varan


جهت ورود مستقیم به کانال «اندیشه وران، ابتدا روی  @andishe_varan  کلیک زیر کنید:

سپس روی گزینه    کلیک کنید.

به جمع اندیشه وران، خوش آمدید...



  • علیرضا محمدپور گرجی

📌 در ادامه مباحث مربوط به سوره مبارک «ناس»، این نکته لازم به ذکر است که

«پناه بردن» به خدا، از ویژگی های ثابت اولیاء خدا و مقرّبان درگاه الهی است.


بنابراین می توان گفت که «پناه بردن» همیشگی نیکانِ خداجو به خدای قادر حکیم،

یکی از عوامل مؤثر در رشد و ارتقاء مقامات معنوی آنهاست.


در قرآن کریم موارد فراوانی در حالات اولیاء الهی و انسان های کامل وجود دارد

که هنگام مواجهه با شُرور و خطرات،

به خدای تعالی پناه بردند یا فرمان یافتند که به او پناهنده شوند.


برخی از این موارد به شرح زیر است:

الف) مواردی که اولیاء خدا و بندگان شایسته الهی از شرّ شیطان و وسوسه های شیطانی به خدا پناه بردند:

1⃣ نمونه نخست، همسر جناب عِمران (علیه السلام)
همسر جناب عِمران، مادر حضرت مریم (سلام الله علیهم) زن پرهیزکاری بود.


او زمانی که باردار شد، به تصور اینکه فرزندِ در رحم او پسر است، فرزندش را نذر خدمت برای خدا کرد، اما زمانی که وضع حمل کرد، متوجه شد فرزندش دختر است.


او نام این مولود مبارک را «مریم» گذاشت و در راز و نیاز خود به درگاه خدا، «مریم» و فرزندانش را از شیطان رانده شده، در «پناه خدا» قرار داد:


«إِذْ قالَتِ امْرَأَتُ عِمْرانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ ما فی‏ بَطْنی‏ مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ * فَلَمَّا وَضَعَتْها قالَتْ رَبِّ إِنِّی وَضَعْتُها أُنْثى‏ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما وَضَعَتْ وَ لَیْسَ الذَّکَرُ کَالْأُنْثى‏ وَ إِنِّی سَمَّیْتُها مَرْیَمَ وَ إِنِّی أُعیذُها بِکَ وَ ذُرِّیَّتَها مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ» (آل عمران، 36ـ35)


هنگامى که همسرِ «عمران» گفت: «خداوندا! آنچه را در رحم دارم، براى تو نذر کردم، که «مُحرَّر» (و آزاد، براى خدمت خانه تو) باشد. از من بپذیر، که تو شنوا و دانایى! ولى هنگامى که او را به دنیا آورد، (و او را دختر یافت،) گفت: «خداوندا! من او را دختر آوردم ـ ولى خدا از آنچه او به دنیا آورده بود، آگاهتر بود ـ و پسر، همانند دختر نیست (دختر نمى‏ تواند وظیفه خدمتگزارى معبد را همانند پسر انجام دهد). من او را مریم نام گذاردم؛ و او و فرزندانش را از شیطان رانده شده، در پناه تو قرار مى ‏دهم.


2⃣ نمونه دوم، یوسف صدّیق (علیه السلام)


حضرت یوسف (علیه السلام) در طول زندگی خود، مورد امتحان های فراوانی قرار گرفت.
یکی از آن امتحان های دشوار، گرفتار شدن در عرصه شیطانی و شهوانی همسر عزیز مصر بود.


حضرت یوسف (علیه السلام) توانست با «پناه بردن به خدا»، از این آزمون بسیار دشوار، سربلند بیرون بیاید:


«وَ راوَدَتْهُ الَّتی‏ هُوَ فی‏ بَیْتِها عَنْ نَفْسِهِ وَ غَلَّقَتِ الْأَبْوابَ وَ قالَتْ هَیْتَ لَکَ قالَ مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوایَ إِنَّهُ لا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ» (یوسف، 23)


و آن زن که یوسف در خانه او بود، از او تمنّاى کامجویى کرد؛ درها را بست و گفت: بیا (بسوى آنچه براى تو مهیاست!) (یوسف) گفت: پناه مى‏ برم به خدا! او صاحب نعمت من است؛ مقام مرا گرامى داشته؛ (آیا ممکن است به او ظلم و خیانت کنم؟!) مسلّماً ظالمان رستگار نمى‏ شوند!


لطفاً با ادامه این بحث، در بخش های بعدی همراه باشید ...


ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در کانال تلگرامی «اندیشه وران» نیز همراه شما هستیم:

https://telegram.me/andishe_varan


جهت ورود مستقیم به کانال «اندیشه وران، ابتدا روی  @andishe_varan  کلیک زیر کنید:

سپس روی گزینه    کلیک کنید.

به جمع اندیشه وران، خوش آمدید...



  • علیرضا محمدپور گرجی

 نکته مهم درباره وسوسه 

لازم است درباره «وسوسه» پنج مطلب را از یکدیگر تفکیک نمود:

  • علیرضا محمدپور گرجی

پرسش1: آیا همه انسان­ها در معرض «وسوسه» هستند؟ حتی معصومان؟

  • علیرضا محمدپور گرجی