اندیشه وران

آشنایی تخصصی با سوره های قرآن کریم در 5 محور «تفسیر»،«تدبّر»، «روایت»، «مصداق»،«احکام»

اندیشه وران

آشنایی تخصصی با سوره های قرآن کریم در 5 محور «تفسیر»،«تدبّر»، «روایت»، «مصداق»،«احکام»

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم‏
«اندیشه وران، وبلاگ تخصصی قرآن کریم»
«آشنایی با سوره های قرآن کریم»
آشنایی تخصصی اندیشه وران جامعه (اعم از حوزوی، دانشگاهی، علاقه مندان و فعالان قرآنی) با سوره های قرآن کریم در 5 محور:
«تفسیر»،«تدبر»،«مصداق»،«روایت»،«احکام»

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سوره ناس» ثبت شده است

 شبهه 

درباره ثمره سوم «پناه بردن به خدا» گفته شد که

خدا انسان را به نیکوترین پرورش می پروراند

و او را تحت سرپرستی ولیّ از اولیاء خود قرار می دهد

و به مقامات عالیه می رساند.


شاید تصور شود این ثمرات که از زندگی حضرت مریم (سلام الله علیها) استفاده شده است، تنها مخصوص ایشان است؛

زیرا او خود را برای خدا خالص کرده بود

و شرایط و موقعیت ویژه و استثنایی داشت،

بنابراین برای انسان های عادی مقدور نیست که مانند مریم مقدّس،

با «پناه بردن به خدا»،

به «نیکوترین پرورش الهی» پرورش یابند
یا تحت «سرپرستی ولیّ از اولیاء خدا» قرار گیرند
یا به «مقامات عالیه» نزد خدای بزرگ برسند!


⏪ حاصل آنکه «ثمره سوم»، تنها ویژه حضرت مریم (سلام الله علیها) است و نباید به صورت یک قاعده کلی برای عموم انسان ها بیان شود!


 پاسخ_شبهه 


در پاسخ به این تصور اشتباه باید گفت که

گرچه آیات 37 ، 42 و 43 سوره مبارک «آل عمران»،

پیرامون ثمرات پناه بردن حضرت مریم (سلام الله علیها) سخن می گویند،

اما نکاتی فراتر از این وجود دارد که آیات دیگر قرآن کریم به آن اشاره می کند:


👈 آیه 185، سوره مبارک «بقره»:


«شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدىً‏ لِلنَّاس‏»

(روزه، در چند روز معدودِ) ماهِ رمضان است؛ ماهى که قرآن، براى هدایت مردم در آن نازل شده است.


👈 آیه 29 سوره مبارک «فاطر»:


«إِنَّ الَّذینَ یَتْلُونَ‏ کِتابَ اللَّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَةً یَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُور»
کسانى که کتاب الهى را تلاوت مى ‏کنند و نماز را برپا مى ‏دارند و از آنچه به آنان روزى داده‏ ایم پنهان و آشکار انفاق مى‏ کنند، تجارتى (پرسود و) بى‏ زیان و خالى از کساد را امید دارند.


👈 آیه 29 سوره مبارک «ص»:


«کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ»
این کتابى است پربرکت که بر تو نازل کرده‏ایم تا در آیات آن تدبّر کنند و خردمندان متذکّر شوند.


💠 این آیات و آیات مانند آن، سه نکته مهم بیان می کنند:


1. قرآن کریم برای «هدایت همه انسان ها» نازل شده است: «هُدىً‏ لِلنَّاس‏».
2. همگان باید کتاب آسمانی قرآن را «بخوانند» و «تدبّر کردن»: «إِنَّ الَّذینَ یَتْلُونَ‏ کِتابَ اللَّهِ» و «لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ».
3. همه خِردمندان باید نسبت به محتوای هدایتگر قرآن کریم، «متذکّر» شوند: «وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ».


⏪ کنار هم قرار دادن این نکات،

مخاطب قرآن را به این جمع بندی روشن می رساند که

اولاً همه آیات این کتاب آسمانی برای همه انسان ها «هدایت» است.

ثانیاً همه باید همه آیات آن را «بخوانند» و «تدبّر کنند».

ثالثاً اندیشمندان و صاحبان خرَد که با «خواندن» و «تدبر» قرآن به حقّانیت و هدایت گری آن پی بردند، از آن «متذکّر» شوند، به آن ایمان بیاورند و عمل کنند.


💠 ماجرای مریم مقدّس (سلام الله علیها) با همه ابعاد آن که در قرآن کریم بیان شده است،

بخشی از آیات این کتاب آسمانی است که


👈 اولاً بی تردید مایه «هدایت» همگان است.

👈 ثانیاً همه باید آن را «بخوانند» و «تدبّر کنند».

👈 ثالثاً صاحبان خرَد از آن «متذکّر» شوند و مبنای عمل خود قرار دهند.


از سوی دیگر، لزوم عقلی الگوگیری از اولیاء الهی و بزرگان دین،

اقتضا دارد که انسان،

بینش ها، کُنش ها و گرایش های آنان را

سرلوحه اعتقادات، اعمال و گرایش های خود قرار دهد

و همواره با نگاه به قلّه، به مسیر خود در دامنه ادامه دهد

به امید آنکه روزی به قلّه دست یابد
یا اگر فرصت چنین توفیقی برایش فراهم نشد، دست کم خاطر جمع است که یک عُمر با نگاه به قلّه، در مسیر صحیح حرکت کرده است و خسارتی متوجه او نیست.


⏪ بنابراین، یکی از اهداف بیان ویژگی های اعتقادی، گفتاری و رفتاری حضرت مریم (سلام الله علیها) و سایر اولیاء الهی در قرآن کریم

الگوگیری سایر انسان ها از آنهاست.


⏪ پس همگان باید این بزرگان را اسوه قرار دهند و در سیر مسیر پُر فراز و نشیب الهی در دنیا،

از آنها الگو بگیرند و اعتقاد و گفتار و رفتار خود را همسو و هم جهت با آنان قرار دهند.


بی تردید این الگوگیری دو ثمره قابل ملاحظه دارد: 

الف) انسان را به جایگاه های نیکی می رساند که اولیاء الهی و بزرگان دین به آن دست یافتند.

ب) در صورت عدم دست یابی به آن جایگاه های والا، دست کم انسان را به آن نزدیک می کند یا به برخی از مراتب آن می رساند.


📌 نکته دیگری که شایان توجه است،

این است که در معرفی الگو و اُسوه برای تعالی روحی و معنوی انسان،

جنسیّت اُسوه ملاک نیست؛

زیرا هدف از معرفی الگو، ارتقاء بُعد روحانی و الهی انسان هاست

و این بُعد در مرد و زن مشترک است

و هر که در این عرصه در قلّه باشد، اسوه و الگوی همگان خواهد بود.


با عنایت به این نکته است که خدای حکیم در قرآن کریم،

ایمان راستین و مقام معنوی دو زن مؤمنه و پارسا را چنان رفیع و کامل می داند

که شایسته الگو شدن برای مؤمنان است؛

لذا آنان را الگو و اُسوه همه مؤمنان قرار می دهد تا زن و مرد مؤمن از آنها سرمشق بگیرند:


«وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قالَتْ رَبِّ ابْنِ لی‏ عِنْدَکَ بَیْتاً فِی الْجَنَّةِ وَ نَجِّنی‏ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ عَمَلِهِ وَ نَجِّنی‏ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمینَ * وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ الَّتی‏ أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فیهِ مِنْ رُوحِنا وَ صَدَّقَتْ بِکَلِماتِ رَبِّها وَ کُتُبِهِ وَ کانَتْ مِنَ الْقانِتینَ» (تحریم، 12ـ11)

و خداوند براى مؤمنان، به همسر فرعون مثَل زده است، در آن هنگام که گفت: پروردگارا! خانه‏اى براى من نزد خودت در بهشت بساز، و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایى بخش! و همچنین به مریم دختر عمران که دامان خود را پاک نگه داشت، و ما را از روح خود در آن دمیدیم؛ او کلمات پروردگار و کتابهایش را تصدیق کرد و از مطیعان فرمان خدا بود.


📌 نکته آخر اینکه الگو گرفتن از حضرت مریم (سلام الله علیه)

و تلاش برای رسیدن به مقامات بلندی که آن حضرت به آن دست یافت، چیز بعید و تعجب آوری نیست؛

زیرا خدای سبحان دست کم با نزول دو سوره مبارک «ناس» و «فلق»

و همچنین آیه 21 سوره مبارک «احزاب»،

همه انسان ها را به الگو گرفتن از پیامبر اعظم (صلّ الله علیه و آله)🌹 ترغیب می کند. 


این در حالی است که بی شک مقام و منزلت رسول اکرم (صلّ الله علیه و آله) به مراتب از درجات عالیه حضرت مریم (سلام الله علیها) بالاتر است

و آن حضرت (صلّ الله علیه و آله) مقرّب ترین افراد به پروردگار جهانیان است:


«لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کانَ یَرْجُوا اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثیراً» (احزاب، 21)

مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نیکویى است، براى آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد مى‏کنند.




ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

کانال تلگرامی ما:

https://telegram.me/andishe_varan

جهت ورود مستقیم به کانال «اندیشه وران، ابتدا روی  @andishe_varan  کلیک زیر کنید:

سپس روی گزینه    کلیک کنید.

به جمع اندیشه وران، خوش آمدید...



  • علیرضا محمدپور گرجی


1⃣ نخستین ثمره پناه بردن به خدا این است که

انسان از شرّ وسوسه های پنهان جنّ و اِنس نجات می یابد:


«قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ... مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ ... مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ» (ناس، 6ـ1)
بگو: پناه مى ‏برم به پروردگار مردم ... از شرّ وسوسه گر بسیار پنهان شونده ... خواه از جنّ باشد یا از انسان.


2⃣ دومین ثمره پناه بردن به خدا این است که

انسان از شرّ تمامی مخلوقات، به ویژه تاریکی ها، جادوگران و حسودان در امان می ماند:


«قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ * مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ * وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ * وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِی الْعُقَدِ * وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ» (فلق، 5ـ1)
بگو: پناه مى ‏برم به پروردگار سپیده صبح، از شرّ تمام آنچه آفریده است و از شرّ هر ظلمت زای احاطه کننده ای آنگاه که داخل شود و از شرّ جادوگرانی که در گره‏ های جادو مى‏ دمند و از شرّ هر حسودى آنگاه که حسد ورزد.


3⃣ ثمره سوم پناه بردن به خدا این است که

خدا انسان را به نیکوترین پرورش می پروراند

و او را تحت سرپرستی ولیّ از اولیاء خود قرار می دهد

و به مقامات عالیه می رساند:


همسر عِمران، پس از آنکه دخترش «مریم» را نذرِ خدا کرد،

او را به پناه خدا سپرد و گفت:


«إِنِّی أُعیذُها بِکَ وَ ذُرِّیَّتَها مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ» (آل عمران، 36)
پرودگارا، او و فرزندانش را از شیطان رانده شده، در پناه تو قرار مى‏ دهم.


خدای سبحان در پاسخ به نذر مادر مریم (سلام الله علیها) و دعای او فرمود:


«فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَ کَفَّلَهَا زَکَرِیَّا» (آل عمران، 37)
خداوند، او [مریم‏] را به طرز نیکویى پذیرفت؛ و به طرز شایسته اى، (نهال وجود) او را رویانید (و پرورش داد) و کفالت او را به «زکریا» سپرد.


این آیه شریفه حاکی است که خدای تعالی

هم نذر مادر مریم (سلام الله علیها) را پذیرفت
و هم دعای او را در حقّ دخترش به بهترین وجه اجابت فرمود؛
به این معنا که خودِ خدا مریم (سلام الله علیها) را به بهترین شکل پرورش داد
و زکریای نبی (علیه السلام) را کفیل و سرپرست او قرار داد.


💠 این توجه ویژه خدای سبحان نسبت به مریم مقدس (سلام الله علیها)
نه تنها او را از شیطان رانده شده در پناه خدا قرار داد،

بلکه او را به مقامات عالیه و درجات ویژه ای رساند.


حضرت مریم (سلام الله علیها) به چنان مقامی دست یافته بود

که فرشتگان الهی با او به سخن می پرداختند

و بشارت های الهی را به وی تقدیم می کردند:


«وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمینَ * یا مَرْیَمُ اقْنُتی‏ لِرَبِّکِ وَ اسْجُدی وَ ارْکَعی‏ مَعَ الرَّاکِعینَ» (آل عمران، 43ـ42)

و هنگامى که فرشتگان گفتند: اى مریم! خدا تو را برگزیده و پاک ساخته و بر تمام زنان جهان، برترى داده است. اى مریم! (به شکرانه این نعمت) براى پروردگار خود، خضوع کن و سجده بجا آور و با رکوع ‏کنندگان، رکوع کن!



ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

کانال تلگرامی ما:

https://telegram.me/andishe_varan

جهت ورود مستقیم به کانال «اندیشه وران، ابتدا روی  @andishe_varan  کلیک زیر کنید:

سپس روی گزینه    کلیک کنید.

به جمع اندیشه وران، خوش آمدید...


  • علیرضا محمدپور گرجی