سوره مبارک «فلق»
جلسه 9
.
شرّ تاریکی
خدای سبحان در دو آیه نخست سوره مبارک «فلق» به این نکته اشاره فرمود که باید از شرّ تمام آفریدهها به خدا پناه بُرد:
«قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ*مِن شَرِّ مَا خَلَقَ»؛ بگو پناه مىبرم به پروردگار سپیده صبح از شرّ هر آنچه که آفرید.
.
در ادامه، در آیات سوم تا پنجم، از میان همه آفریدههای عالَم، به صورت ویژه به سه مصداق اشاره میکند؛ یعنی «تاریکی»، «جادوگر» و «حسود». این اشاره ویژه، بیانگر این مطلب است که انسان در میان همه آفریدهها، باید از این سه مورد، به طور ویژه به خدا پناه ببرد.
.
در سومین آیه سوره مبارک «فلق» میخوانیم:
«وَ مِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ»؛ و از تاریکی، آنگاه که وارد شود.
«غاسق»؛ یعنی تاریکی.
«إذا وَقَبّ»؛ یعنی آنگاه که داخل شود.
.
از این آیه شریف دستکم چند نکته مهم درمییابیم:
الف) همانگونه که روشنایی و نور آفریده خداست، «تاریکی» نیز آفریده خداست.
ب) از آنجا که خدای سبحان، از میان «تاریکی» و «روشنایی»، نسبت به شرّ تاریکی تأکید کرده است، میتوان دریافت که شرّ و آفت و آسیبی که در تاریکیها ممکن است به انسان اصابت کند، بسی مهمتر و بیشتر از شرّ و بلایی است که ممکن است در روشناییها به انسان برخورد کند.
ج) انسان زمانی در معرض شرّ تاریکی قرار میگیرد که تاریکی داخل شود و فراگیر گردد.
د) برای در امان ماندن از شرّ تاریکی، باید به پررودگار سپیدهدم پناه برد:
«قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ*مِن شَرِّ مَا خَلَقَ*وَ مِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ...»؛
بگو پناه مىبرم به پروردگار سپیده صبح از شرّ هر آنچه که آفرید و از تاریکی، آنگاه که وارد شود... .
.
در خیابان، محل کار، منزل، صحراء، جنگل، دریا و خلاصه در هر جایی که حضور داریم و زندگی میکنیم، زمانهایی وجود دارد که تاریکی، پس از روشنایی، همه جا را فرامیگیرد.
در تاریکیها بیش از روشناییها ممکن است گرفتار شُرور و آفات و بلاها شویم. این مطلب آنقدر مهم است که امام زین العابدین (علیه السلام) به درگاه الهی چنین دعا میکند:
«اللَّهُمَّ نَجِّنِی مِنْ طَارِقٍ یَطْرُقُ فِی لَیْلٍ غَاسِقٍ أَوْ صُبْحٍ بَارِق» [1]
خدایا مرا از راه روندهای که در شب تاریک و صبح روشن راه میرود، نجات بده.
.
این راه رونده، میتواند هر موجودی باشد، از قبیل انسان، جنّ، حیوانات درنده و گزنده، باد، اجسام و... .
