در معرض وسوسه بودن، وسوسه شدن، پذیرش وسوسه، دفع وسوسه، رفع وسوسه
نکته مهم درباره وسوسه
لازم است درباره «وسوسه» پنج مطلب را از یکدیگر تفکیک نمود:
1. در معرض وسوسه بودن،
2. وسوسه شدن،
3. پذیرش وسوسه،
4. دفع وسوسه،
5. رفع وسوسه.
گرچه «وسوسه» در تمامی موارد یاد شده مشترک است، اما باید دانست که میان آنها با یکدیگر، تفاوت قابل ملاحظهای وجود دارد.
1) «در معرض وسوسه بودن» غیر از «وسوسه شدن» است.
بی تردید همه انسانها در معرض وسوسه هستند، اما اینگونه نیست که لزوماً وسوسه شوند، بلکه ممکن است با وجود احتمال وسوسه، مورد وسوسه قرار نگیرند؛ مانند اینکه همه انسانها در معرض بیماری، تصادف، آفات زمینی و آسمانی هستند، اما لزوماٌ گرفتار بیماری، تصادف، آفات زمینی و آسمانی نشوند.
2) «وسوسه شدن» غیر از «پذیرش وسوسه» است.
ممکن است انسان مورد وسوسه وسوسه گران قرار گیرد، اما این لزوماً به آن معنا نیست که وسوسه آنان را پذیرفته و طبق آن عمل کرده است؛ زیرا نهایت کاری که وسوسه گر انجام می دهد این است که وسوسه را در زیباترین شکل ممکن و بهترین قالب قابل قبول بر انسان القاء کند و او را مورد وسوسه قرار دهد.
هرگز چنین نیست که وسوسه گر بر اعضاء و جوارح انسان تسلط داشته باشد به گونهای که او را به پذیرش وسوسه مجبور سازد و به انجام کارهای ناپسند وادار کند:
«إِنَّ عِبَادِى لَیْسَ لَکَ عَلَیهِمْ سُلْطَنٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغَاوِینَ»؛ بر بندگانم تسلّط نخواهى یافت؛ مگر گمراهانى که از تو پیروى مىکنند. (حجر، 42)
از سوی دیگر، انسان موجودی دارای اراده و اختیار است و خدای سبحان این اختیار را تحت کنترل خود او قرار داده است، نه کس دیگر، پس بسیار امکان دارد که انسان وسوسه شود، اما آن را ردّ کند و نپذیرد.
آدمی زاده طرفه معجونی است *** کز فرشته سرشته و ز حیوان
گر کند میل این، شود پس از این *** ور کند میل آن، شود به از آن
3) «دفع وسوسه» به معنای پیشگیری از وسوسه شدن است.
همه انسانها در معرض وسوسه قرار دارند، اما در این میان کسانی هستند که پیش از هجوم وسوسه و گرفتار آمدن در آن، تدابیری انجام میدهد که به آنان کمک می کند در صورت وسوسه شدن، آمادگی لازم برای عدم نفوذ وسوسه را داشته باشند.
بی تردید چنین افرادی از آسیب های احتمالی وسوسه در امان هستند. «دفع وسوسه» مانند «دفع بیماری» است؛ یعنی انسانی که در معرض بیماری است، تلاش می کند پیش از بیمار شدن، با پیشگیری های بهداشتی و طبّی راه نفوذ آن را سدّ کند.
4) «رفع وسوسه» به معنای درمان وسوسه است.
توضیح آنکه کسی که وسوسه را پذیرفته و به آن عمل کرده است برای زدودن آن از وجود خویش، اقداماتی انجام دهد. بنابراین «رفع وسوسه» مانند «رفع بیماری» است؛ یعنی انسانی که بیمار شده است، برای رفع بیماری و حصول سلامت کامل، با انجام برخی اقدامات، به درمان خویش میپردازد. سوره مبارک «ناس»، کسی را که گرفتار وسوسه شده است، درمان می کند.
با توجه به مباحثی که بیان شد، میتوان دریافت که همه انسانها، حتی شخصیت والایی چون رسول گرامی اسلام (صلّ الله علیه و آله و سلم) با وجود مقام عصمت، در معرض هجمه «وسوسه» قرار دارند.
در این میان ...
اولاً خوشا به حال کسانی که پیش از نفوذ وسوسه، در پی علاج آن هستند و از ورود وسوسه به سراپرده جان پیشگیری می کنند
و ثانیاً خوشا به حال کسانی که اگر به هر دلیلی گرفتار وسوسه شدند، در صدد درمان آن برمی آیند.
🌹 یقیناً پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله و سلم) و سایر معصومان (علیهم السلام) از گروه نخست هستند.
🌷 ای پروردگار همه انسانها، به ما نیز توفیق پیشگیری از پذیرش وسوسه را عطا فرما.
🌷 ای فرمانروای همه انسانها، در صورت پذیرش وسوسه و نفوذ آن در دل، ما را با نحوه درمان آن آشنا فرما.
🌷 ای معبود و معشوق همه انسانها، توفیق پیمودن راه درمان آن را به ما عنایت فرما.
با ما در کانال تلگرامی اندیشه وران همراه باشید:
https://telegram.me/andishe_varan
جهت ورود مستقیم به کانال «اندیشه وران، ابتدا روی کلیک زیر کنید:
به جمع اندیشه وران، خوش آمدید...