مفهوم پناه بردن به خدا (بخش پنجم)

جمع بندی آیات (202 -200) سوره مبارک «اعراف»:

«وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ * إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ * وَ إِخْوانُهُمْ یَمُدُّونَهُمْ فی‏ الغَیِّ ثُمَّ لا یُقْصِرُونَ»؛
 
و اگر از سوى شیطان وسوسه تحریک‏ آمیزى تو را تحریک کرد، به خدا پناه ببر؛ زیرا او شنوا و داناست. بى ‏تردید کسانى که تقوا ورزند، هرگاه وسوسه‏ اى از شیطان به آنان رسد، (بى‏ درنگ) متذکر شوند و در آن گاه بینا باشند. و (اما سخن درباره مشرکان این است که) برادرانشان (شیاطین) همواره آنان را به گمراهى مى‏ کشند، سپس (در اغواى آنها) کوتاهى نمى‏ کنند.

در بخش های چهارگانه قبل، توضیحات مختصری پیرامون مفهوم «پناه بردن به خدا» از آیات (201ـ200) سوره مبارک «اعراف» بیان شد.

جمع بندی مباحث یاد شده به شرح زیر است:

1.     انسان باید برای نجات از وسوسه­های تحریک­آمیز شیطان، به خدا پناه ببرد.

2.    برای پناه بردن به خدا، نخست باید جمله پناه بردن به زبان جاری شود: «به خدا پناه می­برم».

3.    سپس در دل به این معنا اعتقاد راستین داشت که پناهگاه حقیقی، خداست و باید حقیقتاً به او پناهنده شد.

4.   آنگاه در عمل، کاری انجام داد که انسان را در پناه خدا قرار می­دهد.

5.    «تقوا» انسان را از وسوسه شیطان نجات می­دهد؛ زیرا تقوا در هنگام وسوسه، انسان را متذکّر یاد خدا می­کند.

6.    «یاد خدا» در هنگام وسوسه شیطان، موجب بصیرت افزایی در انسان برای خروج از دام وسوسه شیطان می­شود.

7.    «پناه بردن به خدا» در هنگام وسوسه تحریک­آمیز شیطان، انسان را متذکّر یاد خدا می­کند، در نتیجه دارای بصیرت الهی می­شود. این، یکی از مصادیق تقواست.

8.رعایت «تقوا» در هنگام وسوسه شیطان این است که انسان از شرّ وسوسه­های او به خدا پناه ببرد.

إنشاء الله همه ما بتوانیم با یاری جستن از آیات روشن و روشنگر قرآن کریم،

راه سعادت و نیک روزی دنیا و آخرت مان را پیدا کنیم و در آن گام برداریم.

به این امید، صلواتی هدیه می کنیم.

 

«اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم»

ثمرات پناه بردن به خدا (بخش چهارم)

5⃣ ثمره پنجم پناه بردن به خدا،

جلب مغفرت و رحمت الهی و دوری از خسران خانه مان سوز است.

با توجه به متن سوره مبارک «نوح»، قوم حضرت نوح (علیه السلام) سال های متمادی به گناه، نافرمانی خدا، پیروی از سردمداران کفر و پرستش بت ها مشغول بودند.

در این حال بود که مشیّت خدای حکیم بر آن تعلّق گرفت که این قوم فاسد را نابود کند و زمین را از لوث وجود آنها پاک گرداند.

خدای سبحان پیش از آنکه اراده عذاب خود را برای قوم نوح (علیه السلام) محقق سازد، پیامبرشان، نوح نبی (علیه السلام) را مبعوث فرمود تا این عذاب سخت را از آنان بازگرداند.

نوح نبی (علیه السلام) نیز بدون فوت وقت، هدایت قوم را آغاز کرد.

او راه نجات از عذاب حتمی الهی را در دو محور اساسی چنین بیان کرد:  

الف) محور نخست:

«توجه به انذارها و خوف از وقوع عذاب حتمی، دوری از گناه و نافرمانی خدا و بت پرستی».

ب) محور دوم:

«اقدام به استغفار، تقواپیشگی، اطاعت و پرستش خدا».

حضرت نوح (علیه السلام) طی یک مدت طولانی، همه این موارد را به بهترین شکل ممکن به گوش همگان رساند،

اما متأسفانه کار قوم سرکش به جایی رسید که سرسختانه نسبت به هدایت های الهی و راهنمایی های دلسوزانه پیامبرشان بی توجهی نشان دادند. 

آنان انذارهای مکرّر نوح نبی (علیه السلام) مبنی بر نزول عذاب را نشنیده گرفتند و پیوسته بر شرک ورزی خود اصرار ورزیدند.

اینجا بود که مشیّت خدای تعالی بر آن تعلق گرفت که اراده پیشین خود در عذاب آن قوم را محقق سازد و آنان را در همین دنیا، سخت به کیفر کفرشان برساند.

طبق فرمایش آیات شریفه قرآن کریم (هود،47ـ40)، اندک اندک نشانه های عذاب قوم عصیان گر آشکار شد و تنور جوشیدن گرفت.

نوح نبی (علیه السلام) از هر جفتى از حیوانات نر و ماده، یک زوج در کشتى حمل کرد و مؤمنان و خاندانش را نیز سوار کرد.

کشتى، آنها را از میان امواجى همچون کوه‏ها حرکت می داد.

در این هنگام، حضرت نوح (علیه السلام) فرزندش را که در گوشه‏ اى بود صدا زد تا همراه آنان به کشتی سوار شود و با کافران نباشد،

اما او پاسخ داد که بزودى به کوهى پناه می برد تا او را از آب حفظ کند!

نوح (علیه السلام) در پاسخ به فرزندش گفت:

«امروز هیچ نگه دارنده ای در برابر فرمان خدا نیست؛ مگر آن کس را که او رحم کند».

در این هنگام، موج در میان آن دو حایل شد و او در زمره غرق ‏شده گان قرار گرفت.

⏪ پس از آنکه آب فرو نشست و کار پایان یافت و کشتى بر دامنه کوه جودى پهلو گرفت ⚓️
نوح نبی (علیه السلام) برای پسرش از خدا درخواست نجات و سعادت کرد، اما خدای سبحان به او فرمود:
«چیزی را که از آن آگاه نیستی، از من نخواه».

👈 حضرت (علیه السلام) در پاسخ به این نهی الهی، عرض کرد:
«پروردگارا، من به تو پناه مى ‏برم که از تو چیزى بخواهم که از آن آگاهى ندارم و اگر مرا نبخشى و بر من رحم نکنى، از زیانکاران خواهم بود».

«و نادى‏ نُوحٌ رَبَّهُ فَقالَ رَبِّ إِنَّ ابْنی‏ مِنْ أَهْلی‏ وَ إِنَّ وَعْدَکَ الْحَقُّ وَ أَنْتَ أَحْکَمُ الْحاکِمینَ * قالَ یا نُوحُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صالِحٍ فَلا تَسْئَلْنِ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّی أَعِظُکَ أَنْ تَکُونَ مِنَ الْجاهِلینَ * قالَ رَبِّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَسْئَلَکَ ما لَیْسَ لی‏ بِهِ عِلْمٌ وَ إِلاَّ تَغْفِرْ لی‏ وَ تَرْحَمْنی‏ أَکُنْ مِنَ الْخاسِرینَ» (هود،47ـ45)

نوح به پروردگارش عرض کرد: پروردگارا، پسرم از خاندان من است و وعده تو (در مورد نجات خاندانم) حق است و تو از همه حکم‏ کنندگان برترى. فرمود: اى نوح، او از اهل تو نیست، او عمل غیر صالحى است [فرد ناشایسته‏ اى است‏]، پس آنچه را از آن آگاه نیستى، از من مخواه! من به تو اندرز مى‏ دهم تا از جاهلان نباشى. عرض کرد: پروردگارا، من به تو پناه مى ‏برم که از تو چیزى بخواهم که از آن آگاهى ندارم و اگر مرا نبخشى و بر من رحم نکنى، از خاسران خواهم بود.

اهمیت موضوع «وسوسه» و سوره مبارک «ناس»

درباره اهمیت موضوع «وسوسه» و سوره مبارک «ناس» باید گفت که