مفهوم پناه بردن به خدا (بخش ششم)
ادامه بحث پیرامون ابعاد «پناه بردن به خدا»
مجموعه دیگری از آیات شریفه قرآن کریم که بُعد دیگری از مفهوم «پناه بردن به خدا» را تبیین می کند،
آیات 25ـ23 سوره مبارک «یوسف» است.
«وَ راوَدَتْهُ الَّتی هُوَ فی بَیْتِها عَنْ نَفْسِهِ وَ غَلَّقَتِ الْأَبْوابَ وَ قالَتْ هَیْتَ لَکَ قالَ مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوایَ إِنَّهُ لا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ * وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها لَوْ لا أَنْ رَأى بُرْهانَ رَبِّهِ کَذلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصینَ * وَ اسْتَبَقَا الْبابَ وَ قَدَّتْ قَمیصَهُ مِنْ دُبُرٍ»
و آن زن که یوسف در خانه او بود، از او تمنّاى کامجویى کرد؛ درها را بست و گفت: بیا (بسوى آنچه براى تو مهیاست!) (یوسف) گفت: پناه مى برم به خدا! او صاحب نعمت من است؛ مقام مرا گرامى داشته؛ (آیا ممکن است به او ظلم و خیانت کنم؟!) مسلّماً ظالمان رستگار نمى شوند! آن زن قصد او کرد و او نیز _ اگر برهان پروردگار را نمىدید _ قصد وى مى نمود! اینچنین کردیم تا بدى و فحشا را از او دور سازیم؛ چرا که او از بندگان مُخلَص ما بود. و هر دو به سوى در، دویدند (در حالى که همسر عزیز، یوسف را تعقیب مى کرد) و پیراهن او را از پشت (کشید و) پاره کرد.
بررسی آیات:
پس از آنکه حضرت یوسف (علیه السلام) خود را در طراحی شیطانی و گناه آلود همسر عزیز مصر دید،
بلافاصله گفت: «مَعاذَ اللَّهِ»؛ یعنی به خدا پناه می بردم.
در مقابل، خدای سبحان نیز درخواست آن حضرت (علیه السلام) را اجابت کرد و او را در پناه خود قرار داد.
پناه دادن خدا اینگونه بود که «برهان» خویش را به حضرت یوسف (علیه السلام) نشان داد و او را از بدی و فحشا دور ساخت:
«وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها لَوْ لا أَنْ رَأى بُرْهانَ رَبِّهِ کَذلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ»؛
آن زن قصد او کرد؛ و او نیز ـ اگر برهان پروردگار را نمى دید ـ قصد وى مى نمود! اینچنین کردیم تا بدى و فحشا را از او دور سازیم.
نکته ای که در این مجموعه آیات، ما را به یکی از ابعاد پنهان «پناه بردم به خدا» نزدیک می کند، عبارت زیر است:
«إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصینَ»؛ چرا که او از بندگان مُخلَص ما بود.
این عبارت، بیانگر علت پناه دادن یوسف نبی (علیه السلام) از بدی و فحشاست.
بنابراین سخن خدای سبحان در این آیات این است که «چون او از بندگان مُخلَص ما بود، درخواست پناهندگی او را پذیرفتیم و او را پناه دادیم».
از این بیان در می یابیم که یکی از شرایط کسی که می خواهد به طور حقیقی به خدا پناهنده شود و خدا درخواست پناه خواهی او را اجابت کند، «بنده مُخلَص خدا» بودن است.
حاصل آنکه یکی از شرایط مهم تحقق پناهندگی این است که انسان عمل خود را برای خدا خالص کند تا خدای سبحان او را در جمع «مُخلَصین» وارد کند.
إنشاء الله در ادامه، پیرامون «اخلاص» و «مُخلَصین» و مراتب آن سخن خواهیم گفت.
با ما همراه باشید.
